Sầu riêng là loại cây ăn trái lâu năm tại các vùng có khí hậu nhiệt đới, cho giá trị kinh tế cao. Tại Việt Nam, diện tích sầu riêng đang tăng trưởng nóng nhằm đáp ứng nhu cầu xuất khẩu.
Để bảo vệ cây sầu riêng, bà con nông dân cần có các kiến thức về các loại sâu bệnh thường gặp ở các giai đoạn. Hãy cùng tham khảo bài viết của Nicotex về rầy gây hại trên cây sầu riêng và những sản phẩm hữu ích bảo vệ cây của Nicotex nhé.
Lá sầu riêng non luôn là thức ăn yêu thích của các loại côn trùng gây hại như rầy, rệp, nhện, bọ trĩ. Trong đó có các loại rầy, đặc biệt là rầy xanh và rầy phấn trắng.
Rầy là tên gọi chung và tùy theo từng đối tượng cây trồng cụ thể sẽ có các loại rầy đặc trưng gây hại. Dưới đây là 2 loài rầy thường bị bà con nhầm lẫn nhất gây hại trên cây sầu riêng mà bà con cần biết để bảo vệ cây trồng hiệu quả.
Rầy xanh
Rầy xanh có tên khoa học là Empoasca sp. và có tên tiếng Anh là leafhopper. Phân bố ở hầu hết các vùng trồng chè ở Việt Nam và nhiều nước trên thế giới Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ… và từ khi cây sầu riêng phát triển trên diện rộng thì chúng xuất hiện với mật độ cao trên các vùng bà con đầu tư thâm canh.
Rầy xanh gây hại trên cây sầu riêng tại Việt Nam có nhiều loại. Gây hại ở mức độ cao, nguy hiểm là rầy xanh hai chấm và rầy xanh bốn chấm.
Đặc điểm và vòng đời của rầy xanh:
- Trứng (5 – 8 ngày): Có hình hơi cong (dạng quả chuối), chiều dài khoảng 0,8 mm và đẻ trứng vào những nơi có đọt non, cuống lá và gân lá. Trứng mới đẻ có màu trắng sữa, sắp nở có màu lục nhạt hoặc hơi nâu.
- Rầy non (9 – 11 ngày ( nếu khí hậu ấm áp của mùa Xuân); 7 – 8 ngày (khí hậu nóng của mùa Hè); 14 – 16 ngày (điều kiện khí hậu lạnh trong mùa Đông): Rầy xanh non có 5 tuổi, tuy cánh chưa phát triển nhưng cơ thể đã gần giống với rầy trưởng thành. Rầy mới nở có màu trắng trong suốt, dài 1 mm. Rầy lớn chuyển dần sang màu xanh. Cuối tuổi 5 cơ thể đạt chiều dài 2mm.
- Trưởng thành (12 – 21 ngày): Thân rầy dài từ 2,5 – 4 mm, có màu xanh lá mạ. Đầu nhọn hơi giống hình tam giác, chính giữa đỉnh đầu có đường vân trắng, và hai bên có chấm đen nhỏ. Cánh trong mờ, màu xanh lục, xếp úp hình mái nhà.
Đặc điểm gây hại:
- Rầy non và rầy trưởng thành đều chích hút nhựa ở đọt non và lá non. Vết chích là những chấm vàng trên lá (thường là ở rìa mép lá), vết chích ở gân lá làm cho lá bị cong queo và cháy từ mép lá vào bên trong.
- Rầy xanh di chuyển bằng cánh bò ngang như cua, rầy trưởng thành sợ ánh sáng trực xạ, ban ngày chúng thường trú ẩn mặt dưới lá, nhưng ban đêm thì di chuyển lên mặt trên của lá và có vòng đời 14-21 ngày.
- Rầy xanh gây hại nặng sẽ làm rụng lá non của cơi đọt, làm ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây. Rầy xanh cũng là tác nhân truyền bệnh virus cho cây sầu riêng.
Rầy phấn trắng (Rầy nhẩy).
Rầy phấn trắng (hay còn gọi là rầy phấn, rầy nhẩy) có tên khoa học là Allocaridara malayensis và tên tiếng Anh là Durian psyllid, chúng là đối tượng gây hại phổ biến tại các vùng trồng sầu riêng ở Việt Nam và các nước trong khu vực Đông Nam Á. Rầy phấn trắng có mức độ phổ biến nhiều hơn so với rầy xanh. Chúng phát triển mạnh nhất trong các tháng mùa nắng, gây hại bộ lá non, từ đó làm cây không quang hợp được, ra hoa ít, đậu trái kém, trái bị sượng, chất lượng cơm kém.
Đặc điểm sinh trưởng và vòng đời của rầy phấn trắng:
Rầy phấn trắng có vòng đời giống với rầy xanh.
Quá trình sinh trưởng, các giai đoạn của rầy phấn trắng có đặc điểm như sau:
- Trứng màu vàng lợt, có hình bầu dục với một đầu hơi nhọn, kích thước khoảng 1mm, được đẻ thành từng ổ có số lượng từ 8-14 trứng nằm ở mặt phía trên lá non, xếp lại và có thể quan sát được khi đưa lá non về phía ánh sáng.
- Giai đoạn rầy nong của rầy phấn trắng có 5 tuổi. Tuổi 1 có màu vàng và di chuyển rất chậm. Lên tuổi 2, cơ thể rầy phấn trắng phủ một lớp sáp và có một ít lông tơ màu trắng ở phần cuối bụng. Từ tuổi 3 trở đi, cơ thể có các sợi sáp trắng như bông gòn rất dài ở cuối đuôi. Từ tuổi 2 đến tuổi 5 ấu trùng di chuyển rất nhanh khi bị tác động.
- Rầy trưởng thành: rầy phấn trắng trưởng thành không có lông trắng như ấu trùng; chúng không bay thường xuyên mà chỉ bay khi bị tác động từ bên ngoài, cơ thể có màu nâu lợt thiên về màu vàng, cánh trong suốt, thường xuất hiện ở mặt dưới lá và có thể sống đến 06 tháng. Ban ngày rầy phấn trắng nhạy cảm với ánh sáng nên chỉ xuất hiện ở mặt dưới của lá, ban đêm di chuyển lên mặt trên của lá chích hút.
Đặc điểm gây hại:
- Cả vòng đời của rầy phấn trắng đều gây hại bằng cách chích hút nhựa lá non chưa mở (trứng được đẻ vào lá sầu riêng khi mới lú mũi giáo). Ở lá bị hại thường có chấm nhỏ màu vàng sau đó rụng đi hàng loạt nếu bị nặng, hoặc chúng vẫn phát triển nhưng lá sẽ bị nhỏ, có lỗ thủng và quăn queo khi lớn.
- Ngoài ra, rầy còn tiết ra mật ngọt, là môi trường thuận lợi để cho nấm bồ hóng phát triển, ảnh hưởng đến sự quang hợp của lá.
Biện pháp quản lý rầy.
Với các vườn rầy xuất hiện với mật độ nhẹ, bà con có thể sử dụng biện pháp sinh học là sử dụng: nhện, bọ rùa, ong…là thiên địch của rầy phấn trắng hoặc nấm xanh Metarhizium anisopliae để tiêu diệt rầy xanh.
Tuy nhiên, với các vườn sầu riêng, rầy xuất hiện với mật độ lớn, bà con cần sử dụng biện pháp hóa học để bảo vệ cây trồng. Đặc biệt, giai đoạn cây lú mũi giáo, để bảo vệ cơi đọt thì bà con cần phun bảo vệ với tần suất cao hơn bằng các hoạt chất phổ biến là: Imidacloprid, acetamiprid, thiamethoxam, pymetrozine, flonicamid …
Công ty cổ phần Nicotex là doanh nghiệp có thương hiệu hơn 33 năm trên thị trường vật tư nông nghiệp, với nhiều sản phẩm có uy tín được bà con nông dân trên khắp cả nước tin tưởng sử dụng. Để có thể bảo vệ cây sầu riêng, công ty Nicotex có một số sản phẩm đặc trị sâu bệnh hại cơ bản.
Với cả rầy xanh và rầy phấn trắng trên cây sầu riêng, Công ty cổ phần Nicotex có các sản phẩm Sattrungdan, Midan, Amira, Cheestar rất hữu ích để bà con diệt trừ chúng. Tuy nhiên, trước khi sử dụng, bà con nên tham khảo ý kiến của người có chuyên môn hoặc của nhân viên kỹ thuật của chúng tôi về liều dùng để đạt hiệu quả bảo vệ tốt nhất.
Với những thông tin cơ bản trên, mong rằng bà con phân biệt được rầy xanh và rầy phấn trắng để từ đó có những biện pháp phòng trừ thích hợp, bảo vệ hữu hiệu cây trồng của mình. Mọi thông tin tư vấn về sản phẩm, vui lòng liên hệ tới số tổng đài 1900.633.813 của chúng tôi để được hỗ trợ.